พระพุทธรำพึง

หลังจากพระพุทธเจ้าตรัสรู้ในสัปดาห์ที่ ๘ ขณะประทับนั่ง ณ ควงไม้อชปาลนิโครธ ทรงพุทธรำพึง ว่า “ธรรมที่ตถาคตได้บรรลุแล้วนี้ ลึก ซึ้ง เห็นได้ยาก รู้ตามได้ยาก สงบ ประณีต มิใช่วิสัยแห่ง ตรรก คือคิดเอาเองไม่ได้ หรือ ไม่ควรลงความเห็นด้วยการเดา แต่เป็นธรรมที่บัณฑิตพอจะรู้ได้



อนึ่งเล่า สัตว์ทั้งหลายส่วนมาก ยินดีในความอาลัย คือ กามคุณ สัตว์ผู้เห็นปานนั้น ยากนักที่จะเห็น ปฏิจจสมุปบาท และ พระนิพพาน ซึ่งมีสภาพ บอกคืนกิเลสทั้งมวล ทำตัณหาให้สิ้น ดับทุกข์ ตถาคตจะพึงแสดงธรรม หรือไม่หนอ ถ้าแสดงไปแล้ว คนอื่นรู้ตามไม่ได้ ตถาคตก็จะพึงลำบากเปล่า โอ! อย่าเลย อย่าประกาศธรรมที่ตถาคตได้บรรลุแล้วเลย ธรรมนี้ อันบุคคล ผู้เพียบแปล้ไปด้วย ราคะ โทสะ โมหะ จะรู้ได้โดยง่ายมิได้เลย บุคคลที่ ยังยินดี พอใจให้กิเลสย้อมจิต ถูกความมืด คือกิเลสหุ้มห่อแล้ว จะไม่สามารถเห็นได้ ซึ่งธรรมที่ทวนกระแสจิต อันละเอียด ประณีต ลึก ซึ้ง เห็นได้ยากนี้”



วันเสาร์ที่ 27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2553

จิต ๑๒๑: กามาวจรจิต ๕๔: กามาวจรโสภณจิต ๒๔


จิต ๑๒๑ ประกอบด้วย กามาวจรจิต ๕๔ รูปาวจรจิต ๑๕ อรูปาวจรจิต ๑๒ โลกุตตรจิต ๔๐

กามาวจรจิต ๕๔ ประกอบด้วย อกุสลจิต ๑๒ อเหตุกจิต ๑๘ กามาวจรโสภณจิต ๒๔

กามาวจรโสภณจิต ๒๔ ประกอบด้วย กามาวจรมหากุสลจิต ๘ กามาวจรมหาวิปากจิต ๘ กามาวจรมหากิริยาจิต ๘

กามาวจรมหากุสลจิต ๘
๑. โสมะนัสสะสะหะคะตัง ญาณะสัมปะยุตตัง อะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากุสะละจิตตัง
     เจตสิก ๓๘: อัญญสมานเจตสิก ๑๓ โสภณเจตสิก ๒๕
๒. โสมะนัสสะสะหะคะตัง ญาณะสัมปะยุตตัง สะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากุสะละจิตตัง
     เจตสิก ๓๘: อัญญสมานเจตสิก ๑๓ โสภณเจตสิก ๒๕
๓. โสมะนัสสะสะหะคะตัง ญาณะวิปปะยุตตัง อะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากุสะละจิตตัง
     เจตสิก ๓๗: อัญญสมานเจตสิก ๑๓ โสภณเจตสิก ๒๔ (เว้น ปัญญาเจตสิก)
๔. โสมะนัสสะสะหะคะตัง ญาณะวิปปะยุตตัง สะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากุสะละจิตตัง
     เจตสิก ๓๗: อัญญสมานเจตสิก ๑๓ โสภณเจตสิก ๒๔ (เว้น ปัญญาเจตสิก)
๕. อุเปกขาสะหะคะตัง ญาณะสัมปะยุตตัง อะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากุสะละจิตตัง
     เจตสิก ๓๗: อัญญสมานเจตสิก ๑๒ (เว้น ปีติเจตสิก) โสภณเจตสิก ๒๕
๖. อุเปกขาสะหะคะตัง ญาณะสัมปะยุตตัง สะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากุสะละจิตตัง
     เจตสิก ๓๗: อัญญสมานเจตสิก ๑๒ (เว้น ปีติเจตสิก) โสภณเจตสิก ๒๕
๗. อุเปกขาสะหะคะตัง ญาณะวิปปะยุตตัง อะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากุสะละจิตตัง
     เจตสิก ๓๖: อัญญสมานเจตสิก ๑๒ (เว้น ปีติเจตสิก) โสภณเจตสิก ๒๔ (เว้น ปัญญาเจตสิก)
๘. อุเปกขาสะหะคะตัง ญาณะวิปปะยุตตัง สะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากุสะละจิตตัง
     เจตสิก ๓๖: อัญญสมานเจตสิก ๑๒ (เว้น ปีติเจตสิก) โสภณเจตสิก ๒๔ (เว้น ปัญญาเจตสิก)

สรุปเจตสิกที่ทำงานร่วมกับ กามาวจรมหากุสลจิต ๘

กามาวจรมหาวิปากจิต ๘
๑. โสมะนัสสะสะหะคะตัง ญาณะสัมปะยุตตัง อะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหาวิปากะจิตตัง
     เจตสิก ๓๓: อัญญสมานเจตสิก ๑๓ โสภณสาธารณเจตสิก ๑๙ ปัญญาเจตสิก ๑
๒. โสมะนัสสะสะหะคะตัง ญาณะสัมปะยุตตัง สะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหาวิปากะจิตตัง
     เจตสิก ๓๓: อัญญสมานเจตสิก ๑๓ โสภณสาธารณเจตสิก ๑๙ ปัญญาเจตสิก ๑
๓. โสมะนัสสะสะหะคะตัง ญาณะวิปปะยุตตัง อะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหาวิปากะจิตตัง
     เจตสิก ๓๒: อัญญสมานเจตสิก ๑๓ โสภณสาธารณเจตสิก ๑๙
๔. โสมะนัสสะสะหะคะตัง ญาณะวิปปะยุตตัง สะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหาวิปากะจิตตัง
     เจตสิก ๓๒: อัญญสมานเจตสิก ๑๓ โสภณสาธารณเจตสิก ๑๙
๕. อุเปกขาสะหะคะตัง ญาณะสัมปะยุตตัง อะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหาวิปากะจิตตัง
     เจตสิก ๓๒: อัญญสมานเจตสิก ๑๒ (เว้น ปีติเจตสิก) โสภณสาธารณเจตสิก ๑๙ ปัญญาเจตสิก ๑
๖. อุเปกขาสะหะคะตัง ญาณะสัมปะยุตตัง สะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหาวิปากะจิตตัง
     เจตสิก ๓๒: อัญญสมานเจตสิก ๑๒ (เว้น ปีติเจตสิก) โสภณสาธารณเจตสิก ๑๙ ปัญญาเจตสิก ๑
๗. อุเปกขาสะหะคะตัง ญาณะวิปปะยุตตัง อะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหาวิปากะจิตตัง
     เจตสิก ๓๑: อัญญสมานเจตสิก ๑๒ (เว้น ปีติเจตสิก) โสภณสาธารณเจตสิก ๑๙
๘. อุเปกขาสะหะคะตัง ญาณะวิปปะยุตตัง สะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหาวิปากะจิตตัง
     เจตสิก ๓๑: อัญญสมานเจตสิก ๑๒ (เว้น ปีติเจตสิก) โสภณสาธารณเจตสิก ๑๙

สรุปเจตสิกที่ทำงานกับ กามาวจรมหาวิปากจิต ๘

กามาวจรมหากิริยาจิต ๘
๑. โสมะนัสสะสะหะคะตัง ญาณะสัมปะยุตตัง อะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากิริยะจิตตัง
     เจตสิก ๓๕: อัญญสมานเจตสิก ๑๓ โสภณเจตสิก ๒๒ (เว้น วิรตีเจตสิก ๓)
๒. โสมะนัสสะสะหะคะตัง ญาณะสัมปะยุตตัง สะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากิริยะจิตตัง
     เจตสิก ๓๕: อัญญสมานเจตสิก ๑๓ โสภณเจตสิก ๒๒ (เว้น วิรตีเจตสิก ๓)
๓. โสมะนัสสะสะหะคะตัง ญาณะวิปปะยุตตัง อะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากิริยะจิตตัง
     เจตสิก ๓๔: อัญญสมานเจตสิก ๑๓ โสภณเจตสิก ๒๑ (เว้น วิรตีเจตสิก ๓ ปัญญาเจตสิก ๑)
๔. โสมะนัสสะสะหะคะตัง ญาณะวิปปะยุตตัง สะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากิริยะจิตตัง
     เจตสิก ๓๔: อัญญสมานเจตสิก ๑๓ โสภณเจตสิก ๒๑ (เว้น วิรตีเจตสิก ๓ ปัญญาเจตสิก ๑)
๕. อุเปกขาสะหะคะตัง ญาณะสัมปะยุตตัง อะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากิริยะจิตตัง
     เจตสิก ๓๔: อัญญสมานเจตสิก ๑๒ (เว้น ปีติเจตสิก) โสภณเจตสิก ๒๒ (เว้น วิรตีเจตสิก ๓)
๖. อุเปกขาสะหะคะตัง ญาณะสัมปะยุตตัง สะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากิริยะจิตตัง
     เจตสิก ๓๔: อัญญสมานเจตสิก ๑๒ (เว้น ปีติเจตสิก) โสภณเจตสิก ๒๒ (เว้น วิรตีเจตสิก ๓)
๗. อุเปกขาสะหะคะตัง ญาณะวิปปะยุตตัง อะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากิริยะจิตตัง
     เจตสิก ๓๓: อัญญสมานเจตสิก ๑๒ (เว้น ปีติเจตสิก) โสภณเจตสิก ๒๑ (เว้น วิรตีเจตสิก ๓ ปัญญาเจตสิก ๑)
๘. อุเปกขาสะหะคะตัง ญาณะวิปปะยุตตัง สะสังขาริกัง กามาวะจะระ มะหากิริยะจิตตัง
     เจตสิก ๓๓: อัญญสมานเจตสิก ๑๒ (เว้น ปีติเจตสิก) โสภณเจตสิก ๒๑ (เว้น วิรตีเจตสิก ๓ ปัญญาเจตสิก ๑)

สรุปเจตสิกที่ทำงานกับ มหากิริยาจิต ๘